Aktualność "Kiedy można zrezygnować z zakupu online"
Sprzedaż
za pośrednictwem internetu to w istocie zawieranie z konsumentami
umów na odległość. Takie umowy wiążą się ze
szczególnymi zasadami chroniącymi konsumenta jako nabywcę.
Jednym z nich jest prawo do odstąpienia od umowy bez podania
przyczyny.
Odstąpienie
od umowy to oświadczenie, które skutkuje uznaniem umowy za
nigdy niezawartą. W przypadku umów zawieranych z konsumentem
na odległość przepisy szczególnie chronią konsumentów-
dają im prawo do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy
niezależnie od tego, czy umożliwiają im to postanowienie umowne.
Konsumenci
mogą skorzystać z tego prawa bez podawania przyczyn uzasadniających
odstąpienie. Dodatkowym skutkiem odstąpienia od umowy zwartej na
odległość jest zwolnienie konsumenta z wszelkich zobowiązań.
Strony mają jedynie w takim wypadku obowiązek zwrotu wzajemnych
świadczeń w terminie do 14 dni. Ponadto, jeżeli wykonanie umowy
jest poprzedzone przedpłatą ze strony konsumenta, to w wypadku
odstąpienia ma on prawo żądania nie tylko zwrotu tej przedpłaty,
ale również odsetek ustawowych liczonych od dnia dokonania
przedpłaty.
Konsument
może zrealizować swoje prawo do odstąpienia od umowy zawartej na
odległość poprzez złożenie przedsiębiorcy pisemnego
oświadczenia w terminie 10 dni od chwili zawarcia umowy. Wyjątkiem
są tu umowy dotyczące świadczenia usług finansowych, gdzie termin
ten wynosi 14 dni. Warto pamiętać, że do zachowania w/w terminów
wystarczy wysłanie oświadczenia przed ich upływem.
Przepisy
nakładają na przedsiębiorców zwierających umowy z
konsumentami na odległość obowiązek informowania ich o wielu
kwestiach związanych z zawarciem takiej umowy. Te informacje muszą
zostać ujawnione konsumentowi najpóźniej z chwilą złożenia
oferty zawarcia umowy. Jedną z takich informacji jest pouczenie
konsumenta o prawie do odstąpienia od umowy bez podawania przyczyn w
terminie określonym przepisami.
Ponadto,
konsument może skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy w
sytuacji, w której przedsiębiorca nie może wykonać umowy z
powodu chociażby chwilowej przeszkody. Przy czym prawo odstąpienia
od umowy przysługuje w takiej sytuacji tylko wówczas, gdy
zgodnie z zawartą umową przedsiębiorca zaproponuje konsumentowi
inne świadczenie (np. inny produkt) za tą samą cenę lub
wynagrodzenie, a konsument się na to nie zgodzi.
Szczególne
zasady dotyczące prawa odstąpienia dotyczą umów, które
z jednej strony są zawierane przez przedsiębiorcę z konsumentem, a
z drugiej strony są zawierane na odległość (tj. przy wspomnianym
braku jednoczesnej obecności nabywcy i sprzedawcy).
Konsumentem
jest osoba fizyczna, która zawiera umowę w celu niewiązanym
bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Jeżeli zatem dana osoba wykonuje działalność gospodarczą i
zawiera umowę w celu niezwiązanym z tą działalnością (np.
kupuje meble do domu), to w świetle prawa traktowana jest ona jako
konsument, a nie jako przedsiębiorca. Szczególne zasady
dotyczące prawa odstąpienia od umowy nie mają zastosowania wobec
umów zawieranych tylko pomiędzy konsumentami, bądź tylko
pomiędzy przedsiębiorcami.
Umowa
zawierana na odległość charakteryzuje się brakiem jednoczesnej
obecności stron umowy (przedsiębiorcy i konsumenta) podczas jej
zawarcia oraz wykorzystaniem środków porozumiewania się na
odległość. Przepisy nie zawierają definicji środków
porozumiewania się na odległość wskazując jedynie ich przykłady,
do których należą:
drukowany lub elektroniczny formularz zamówienia,
list seryjny
reklama prasowa z wydrukowanym formularzem zamówienia
reklamy elektroniczne (np. internetowe)
katalog
telefon i telefaks
radio i telewizja
poczta e-mail
Co
za tym idzie, zakup może przez internet niemal zawsze kwalifikuje
się do umów, dających nabywcy prawo do odstąpienia (tj.
zrezygnowania z zakupu) bez podania przyczyny. Powinny o tym pamiętać
obie strony transakcji. Oczywiście w takim przypadku kupujący musi
na własny koszt dostarczyć zwracany zakup do sprzedawcy.
Szczególne
zasady dotyczące prawa do odstąpienia nie mają zastosowania do
każdej umowy zawieranej na odległość. Przepisy przewidują bowiem
ściśle określone wyjątki od możliwości skorzystania przez
konsumenta z tego prawa, które mają zastosowanie m.in. przy
umowach:
zawieranych z wykorzystaniem automatów sprzedających oraz
innych automatów umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu
(np. automatów z napojami),
zawieranych z operatorami telekomunikacji, przy wykorzystaniu
publicznych automatów telefonicznych,
dotyczących nieruchomości z wyjątkiem najmu
sprzedaży z licytacji
świadczenia usług w zakresie zakwaterowania, transportu, rozrywek
i gastronomii
świadczenie niektórych usług finansowych (np. ubezpieczenie
bagażu na czas podróży, krótszy niż 30 dni)
Warto
jednak pamiętać, że konsument nie może odstąpić od umowy
zawartej na odległość, jeżeli takiego prawa nie daje mu zawarta
umowa i jednocześnie:
przedsiębiorca rozpoczął za zgodą konsumenta realizację umowy
przed upływem terminu na odstąpienie od niej na zasadach
szczególnych,
konsument usunął oryginalne opakowania nagrań audialnych i
wizualnych oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych
będących przedmiotem umowy (np. ściągnął folię z płyty CD)
umowa dotyczy świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie
zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
zobowiązanie przedsiębiorcy polega na świadczeniu o
właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez
niego zamówieniu lub ściśle związanego z osobą
konsumenta,
na mocy zawartej umowy przedsiębiorca dostarcza konsumentowi
świadczeń, której ze swej istoty nie mogą być zwrócone
lub ulegają szybkiemu zepsuciu (np. żywność o krótkim
okresie przydatności do spożycia)
przedmiotem umowy jest dostarczenie prasy
przedmiotem umowy są usługi w zakresie gier hazardowych