Podatnicy,
którzy skradziono towary handlowe bądź inne składniki
majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,
często zastanawiają się czy w związku z utratą towarów,
które były przeznaczone do wykonywania działalności
opodatkowanej są zobowiązani do skorygowania uprzednio odliczonego
podatku naliczonego.
Zgodnie
z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej
dalej ustawą o VAT) w zakresie, w jakim towary i usługi są
wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych przysługuje
prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku
naliczonego.
Zatem
najistotniejszym warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie
z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupu z
wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Ponadto należy
podkreślić, że prawo do odliczenia powstaje, jeśli w chwili
nabycia towarów/ usług podatnik przeznacza je do wykonywania
czynności opodatkowanych.
Również
w sytuacji, gdy na skutek różnych okoliczności, zwłaszcza
niezależnych od podatnika, zmieni się przeznaczenie nabytych dóbr,
to podatnik zachowuje prawo do odliczenia.
Potwierdza
to orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (zwanego
dalej TSUE). Organ wielokrotnie podkreślał, że co do zasady prawo
do odliczenia podatku naliczonego może przysługiwać nawet, gdy
żadna czynność opodatkowana nie miała miejsca.
Zdaniem
TSUE, prawo do odliczenia przysługuje również w sytuacji,
gdy ze względu na okoliczności będące poza kontrolą podatnika,
nie użył on nigdy tych towarów i usług w celu dokonania
czynności opodatkowanych.
W
dalszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 91
ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu
roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia
kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym
mowa w art. 86 ust. 1, jest on zobowiązany dokonać korekty kwoty
podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9, z uwzględnieniem
proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6
lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11, dla
zakończonego roku podatkowego.
Korekty
podatku należy dokonać również w przypadku, gdy podatnik
miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę
podatku naliczonego od wykorzystanego przez siebie towaru lub usługi
i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a
następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust.
7 ustawy o VAT).
Mając
na uwadze przywołane regulacje należy zdefiniować pojęcie „zmiana
prawa do odliczenia”. Przez termin ten należy zdefiniować zmianę
przeznaczenia nabytych towarów i usług. Przykładowo,
podatnik zmienia przeznaczenie towaru pierwotnie wykorzystywanego
wyłącznie do działalności dającej prawo do odliczenia i
przeznaczania go do działalności niedającej takiego prawa (lub
vice versa). Generalnie zatem zmiana zakresu prawa do odliczenia może
wynikać np. ze zmiany profilu działalności podatnika (np.
rozpoczęcie regularnego wykonywania czynności zwolnionych z
opodatkowania VAT) lub też potencjalnie ze zmiany przepisu o VAT.
Do
zagadnienia zmiany prawa do odliczenia odniósł się także
TSUE, który w orzeczeniu C-184/04 uznał, że: (...) art. 20VI
Dyrektywy powinien być interpretowany w ten sposób, iż
możliwość dokonania korekty, którą przewiduje, dotyczy
również sytuacji, w której dobro inwestycyjne
pierwotnie było przeznaczone na działalność niepodlegającą
opodatkowaniu, a odliczenia były od początku całkowicie wyłączone
i dopiero później, w okresie korekty, dobro to zostało
wykorzystane na cele działalności opodatkowanej na działalność
niedającą prawa do odliczenia.
Zatem,
jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT
od zakupów mających związek z czynnościami opodatkowanymi,
to kradzież tych towarów nie pozbawia podatnika prawa do
odliczenia podatku naliczonego związanego z ich nabyciem i tym samym
nie powoduje konieczności dokonywania korekty odliczonego w momencie
nabycia tych towarów podatku naliczonego.
Źródło:
money.pl